اصرار دولت بر افزايش بيشتر قيمت حاملهاي انرژي در سال اول و كسب درآمد
40 ميليارد دلاري بجاي 20 ميليارد دلاري را نميتوان برحسب ادعاهاي ظاهري
در كلام مسئولان دولتي علتيابي كرد، زيرا چنين خواستهاي منطق كارشناسي
ندارد كه بخواهد بيان شود، به همين دليل هم تاكنون از مناظره كارشناسي با
مخالفان خود پرهيز كردهاند.
بنابراين دلايل آن را بايد در منطق
بيان نشده و پنهان جستجو كرد. اولين دليل آن كسري بودجه دولت است، كه در
سالهاي گذشته هم وجود داشت و در نهايت به صورت ارايه متمم حل ميشد. اما
در سال 1389 اين كسري بودجه با رقم پيشنهادي مجلس درباره يارانهها تأمين
نخواهد شد، لذا دولت ميخواهد رقم درآمدهاي حاصل از هدفمند كردن را بيشتر
كند تا كسري بودجه خود را جبران كند.
دليل ديگر ذهنيتي است كه
دولت درباره رقم پرداختي به مردم دارد. براساس قانون مصوب مبلغ پرداختي به
بخشي از مردم از نظر دولت از يك سو كم خواهد بود و از سوي ديگر تعداد
كمتري از مردم را مي توان با آن پوشش داد. اگر رقم پرداختي كم باشد، تورمي
كه ايجاد ميشود بيشتر از رضايت حاصل از مبلغ پرداختي به اين گروه از مردم
است. و اگر تعداد دريافتكنندگان كم باشند، باز هم تعداد زيادي خارج از
دريافت يارانهها قرار ميگيرند و تبعات سياسي خواهد داشت.
لذا دولت تصور ميكند كه با درآمد بيشتر از يارانهها، بهتر ميتواند تبعات منفي آن
1-كسري بودجه دولت؛ 2-ذهنيت دولت درباره رقم پرداختي به مردم؛ 3-اجراي طرح نيازمند تمركز و قاطعيت تصميمگيري است
را در ميان بخشي از مردم خنثي كند. دليل سومي هم وجود دارد. اجراي اين طرح
نيازمند تمركز و قاطعيت تصميمگيري است، دولت هم ميخواهد گربه اين طرح را
در جلوي حجله مجلس بكشد و از الآن به مجلس بفهماند كه هر نحوي كه بخواهد
امور را پيش خواهد برد.
توجه دولت به مسأله عمدتاً سياسي است، در
حالي كه اكثريت مجلس از موضع اقتصادي و تبعات آن در توليد و تورم به مسأله
نگاه ميكنند و اين دو نگاه چندان قابل جمع نيست. البته دولت و مجلس در
اجراي اين طرح نه راه پيش دارند و نه راه پس.
وقتي كه در سال 1384
قيمتها را تثبيت كردند، و آن را به عنوان عيدي به مردم منت گذاشتند! بايد
ميدانستند كه تثبيت قيمتها در ابتدا ظاهراً خوشايند است، اما پس از مدتي
آثار سوء آن نمودار خواهد شد، و يارانهها وضعيت اره را در چوب پيدا
ميكند كه به هر طرف كشيده شود خراش و برش ايجاد ميكند. ادامه سياست فعلي
وضعيت مملكت را بيش از هر زمان ديگري در برابر مصرف و قيمت انرژي شكننده
ميكند، اما برداشتن يارانهها هم تبعات جدي خود را دارد.